Białobrzegi par. Świętej Trójcy,

dekanat jedliński, diecezja radomska.

 

Terytorium tzw. Zapilcza między rzekami Radomką a Pilicą, gdzie leżą dzisiaj Białobrzegi, zostało zapisane w 1359 r. przez króla Kazimierza (po jego śmierci) księciu Siemowitowi. 

Wieś Brzegi powstała po 1512 r. jako własność Anny Falenckiej, na jej prośbę otrzymała od Zygmunta Starego 2 IX 1540 r. prawa miejskie brandenburskie. W czasach Michała Korybuta Wiśniowieckiego miasto otrzymało nazwę Białobrzegi.

Parafia Białobrzegi (i najstarszy drewniany kościół) powstała prawdopodobnie wtedy, gdy zakończył się proces lokacji miasta, czyli ok. r. 1600 Zdecydowanie pewne jest, że w pocz. XVII w. istniała już parafia.

Prawdopodobnie pierwotny kościół drewniany z początków istnienia parafii przetrwał do 2 poł. XVIII w.; wtedy był już w złym stanie.

Wobec czego w l. 1771 - 1773 wybudowano nowy kościół  p.w. Św. Trójcy i św. Ap. Piotra i Pawła fundacji Pawła Boskiego dziedzica Białobrzegów. Ten kościół był z drewna modrzewiowego na podmurowaniu kamiennym, kryty gontem.

Obecny kościół według projektu arch. Stefana Szyllera z Warszawy był budowany w l. 1932 – 1939 staraniem ks. Stanisława Jakóbowskiego i po II wojnie światowej w l. 1953 – 1958 staraniem ks. Józefa Dziadowicza. Konsekrowany wraz z ołtarzem wielkim Św. Trójcy 17 VIII 1958 r. przez bpa Piotra Gołębiowskiego. W tym czasie (1956) dawny kościół modrzewiowy został przeniesiony do par. Bardzice, gdzie funkcjonuje do dziś jako kościół parafialny.

Kościół jest trójnawowy, trzyprzęsłowy, nawy boczne nieco niższe od głównej, oddzielone dwiema kolumnami wspierającymi dachy, murowany z granitu, cegły i żelazobetonu, częściowo tynkowany, malowany zew. i wew.

Ołtarz główny z monumentalną nastawą, z obejściem zamkniętym bramkami po bokach, we wnęce części centralnej figura: Pan Jezus Dobry Pasterz, niżej po bokach figury: św. Józef z Dzieciątkiem Jezus, św. Antoni oraz dwie postacie Aniołów, na mensie tabernakulum metalowe obłożone marmurem, nad nim baldachim. Ołtarze boczne dwukondygnacyjne. Chrzcielnica stara, prawdopodobnie z początku istnienia pierwszego kościoła pocz. XVII w. dziś służy jako kropielnica, druga kamienna z miedzianym kociołkiem, współczesna.

Obrazy najprawdopodobniej z ołtarzy drugiego kościoła: Św. Trójca, Święci Apostołowie Piotr i Paweł, św. Roch, św. Jan Chrzciciel= chrzest Pana Jezusa (tondo), św. Ignacy Antiocheński (tondo), MB Łaskawa z poł. XIX w. oraz z poł. XX w. Święci Apostołowie Piotr i Andrzej, św. Roch monumentalnych rozmiarów.

Plac kościelny: w części bocznej placu murowana, potrójna brama (prowadząca do dawnego kościoła), na niej figury kamienne 4 Ewangelistów, wyk. rzeźbiarz Tomasz Myszka z Kunowa 1896 staraniem ks. Juliana Śliwińskiego, przed kościołem: figura kamienna Polonia w więzach=MB Bolesna wyk. i postawiona w 1895 r. (w 100 rocz. trzeciego rozbioru).

Plebania (i wikariat). Obecna stara zbudowana w 1861 r. dzięki staraniom hr. Józefy z Tyszkiewiczów Wodzyńskiej dziedziczki z dóbr Sucha. Plebania nowa zbudowana w l. 1980 - 85 staraniem ks. Stefana Kowalczyka.

Cmentarz grzebalny parafialny: powstał w pocz. XIX w. Dawny cmentarz istniał wokół starego kościoła zob. na mapie nr 1.

Proboszczowie w XX wieku: ks. Julian Śliwiński 1893 – 1903; ks. Józef Janiszewski 1903 – 1905; ks. Józef Kołaczewski 1905 – 1909; ks. Antoni Rudzki 1909 – 1910; ks. Hieronim Cieślakowski 1910 – 1918; ks. Antoni Zejdler 1918 - 1919; ks. Prosper Malinowski 1919 – 1920; ks. Stanisław Jakóbowski 1920 – +30 V 1953; ks. Józef Dziadowicz 1953 – 1962; ks. Wincenty Młodożeniec 1962 – 1975; ks. Stefan Serwacy Kowalczyk 1975 - 2003, +2006; obecnie: ks. Artur Hejda od VII 2003.

W parafii pracują także wikariusze. Obecnie: ks. mgr Jacek Wierzbicki od 2017, ks. dr Grzegorz Potrzebowski od 2017, ks. mgr Piotr Popis od IX 2023.  Na terenie parafii zamieszkuje ks. Wojciech Puchalski. Poprzednio wikariuszami byli: m. in. n. ks. mgr Bartłomiej Grzebuła od 2015 - VIII 2023, ks. Krzysztof Będkowski; ks. Aleksy Kołsut; ks. Karol Kwiatkowski; ks. Grzegorz Opiela, ks. Jacek Jurczak, ks. Robert Kuropieska, ks. Marek Pionka, ks. Radosław Furmański, ks. Marcin Ciach, ks. Robert Białkowski, ks. Piotr Popis, ks. Marcin Grządziela, ks. Mirosław Maciąg, ks. Dariusz Sadkowski, ks. Sławomir Kośniewski, ks. Kamil Dyka.

Siostry Służki NMP Niepokalanej pracują w parafii od 1910 r. Początkowo nazywane ochroniarkami, ponieważ prowadziły Ochronkę. Inne zajęcia: apostolstwo świeckich, pracownia krawiecka i opieka nad świątynią; obecnie: katechetki, organistka, opieka nad świątynią, emerytki.

Obok księży i sióstr zakonnych nauczanie religii prowadzą katecheci świeccy.

Ludność parafii: rok 1810 = 390 mieszkańców (w tym 80 wyznania mojżeszowego);

1821 = 367 kat. + 138 wyznania mojżeszowego; rok 1921 = 1418 osób wyznania mojżeszowego (58,6 % mieszkańców); 1938 = rzym. kat. > 3946; 1970 = rzym. kat. > 4521; 2003 = liczba mieszkańców - 9200 (wg danych GUS przesyłanych przez Urząd Skarbowy).

Terytorium parafii na początku stanowiło tylko miasteczko Białobrzegi. W 1862 r. przyłączono wioski z par. Jasionna: Sucha, Kamień, Mikówka oraz leśniczówki Turno i Suski Młyn. W 1906r. przyłączono wioski: Brzeska Wola i Szczyty z par. Jasionna. W 1929 r. przyłączono wioskę Jędrzejów z par. Stromiec. W 1947 r. przyłączono Borki Stawiszyńskie i Borki Jasiońskie z par. Jasionna. W 1953 r. przyłączono wioskę Brzeźce z par. Stromiec.

Obecnie więc terytorium parafii stanowią miasto Białobrzegi oraz wioski Brzeska Wola, Brzeźce, Kamień, Leopoldów, Mikówka, Sucha, Szczyty, Wojciechówka.

Misje parafialne były m. in. w latach:1916, 1931, 1951, 1962, 1972 jako przygotowanie do nawiedzenia obrazu MB Częstochowskiej prowadzili bernardyni, 1984, 1992, 2006, 2017.

Nawiedzenie obrazu MB Częstochowskiej 10 - 11 X 1972, Mszę św. celebrował i wygłosił kazanie bp Piotr Gołębiowski.

Nawiedzenie relikwii Krzyża Św. 1986.

Nawiedzenie Jubileuszowe figury Bożej Rodzicielki 9/10 IX 2000.

 

Litania do Matki Bożej Łaskawej

Kyrie elejson, Chryste elejson, Kyrie elejson.
Chryste usłysz nas, Chryste wysłuchaj nas.
Ojcze z nieba Boże - zmiłuj się nad nami.
Synu Odkupicielu świata Boże - zmiłuj się nad nami.
Duchu Święty Boże - zmiłuj się nad nami.
Święta Trójco, Jedyny Boże - zmiłuj się nad nami.

Najświętsza Maryjo, Panno Łaskawa, niepokalana Świątynio Trójcy Przenajświętszej, módl się za nami.
Najświętsza Maryjo, Panno Łaskawa, najmilszy Przedmiocie Miłości Ojca Przedwiecznego,
Najświętsza Maryjo, Panno Łaskawa, przeczysty Przybytku Słowa Wcielonego,
Najświętsza Maryjo, Panno Łaskawa, Oblubienico Ducha Świętego,
Najświętsza Maryjo, Panno Łaskawa, jaśniejący Tronie chwały,
Najświętsza Maryjo, Panno Łaskawa, zachowana od zmazy grzechu pierworodnego,
Najświętsza Maryjo, Panno Łaskawa, z Sercem Jezusa najściślej zjednoczona,
Najświętsza Maryjo, Panno Łaskawa, błogosławiona między niewiastami,
Najświętsza Maryjo, Panno Łaskawa, niewyczerpana Skarbnico Łask Chrystusowych,
Najświętsza Maryjo, Panno Łaskawa, bezpieczne Schronienie naszych serc,
Najświętsza Maryjo, Panno Łaskawa, niezawodne Odrodzenie dusz,
Najświętsza Maryjo, Panno Łaskawa, Uzdrowienie chorych,
Najświętsza Maryjo, Panno Łaskawa, Dziewico słuchająca,
Najświętsza Maryjo, Panno Łaskawa, Dziewico modląca się,
Najświętsza Maryjo, Panno Łaskawa, Dziewico rodząca,
Najświętsza Maryjo, Panno Łaskawa, Dziewico ofiarująca,
Najświętsza Maryjo, Panno Łaskawa, Nauczycielko pobożności,
Najświętsza Maryjo, Panno Łaskawa, można Stolico miłosierdzia,
Najświętsza Maryjo, Panno Łaskawa, bezpieczna Ucieczko grzeszników,
Najświętsza Maryjo, Panno Łaskawa, słodka Nadziejo konających,

 

Baranku Boży, który gładzisz grzechy świata, przepuść nam, Panie.
Baranku Boży, który gładzisz grzechy świata, wysłuchaj nas, Panie.
Baranku Boży, który gładzisz grzechy świata, zmiłuj się nad nami.

 

K: Módl się za nami Najświętsza Maryjo, Panno Łaskawa.
W: Abyśmy się stali godnymi obietnic Chrystusowych.

 

Módlmy się: Boże, któryś przez macierzyństwo Niepokalanej Dziewicy raczył rodzajowi ludzkiemu udzielić łaski odkupienia, spraw, abyśmy błogosławionym widokiem Tej, którą Matką łaski Bożej nazywamy na ziemi, cieszyli się w niebie na wieki. Przez Chrystusa Pana naszego. Amen.

 

AKT ZAWIERZENIA

Matko Słowa Wcielonego, Pani Łaskawa, Stajemy dzisiaj przed Tobą z naszymi trudnymi sprawami i z naszymi wielkimi nadziejami. Najpierw oddajemy Ci należną cześć, bo Tyś Matką Chrystusa, naszego Pana i naszą Matką. Oddajemy dzisiaj w Twoją wieczystą i macierzyńską niewolę całą naszą archidiecezję, wioski i miasta, małżeństwa i rodziny, ojców i matki, dzieci i młodzież, wspólnoty, instytucje i organizacje, domy, świątynie i seminaria duchowne, zakłady pracy, ludzi starszych, chorych, samotnych, tych, którzy nami rządzą i nas samych i całą naszą Ojczyznę! Twojemu Niepokalanemu Sercu zawierzamy i oddajemy na własność nasze serca, czyny, myśli, pragnienia i plany, zmysły, dobra duchowe i doczesne, przeszłość, teraźniejszość i przyszłość, czas i wieczność, wolę, duszę i ciało. O Matko nasza – Przewodniczko grzeszników, - spójrz na dzieci – niech żyją otoczeni miłością rodziców i nauczycieli; - spójrz na naszą młodzież – niech wzrasta w czystości i poszanowaniu Bożych Przykazań; - bądź pomocą dla rodziców i wychowawców; - zachowaj w zdrowiu moralnym wszystkie rodziny; - wspieraj tych, którzy dobiegają kresu życia. Niech zatryumfuje Twoje Niepokalane Serce. Ty, która zwyciężyłaś wszystkie herezje, spraw, byśmy trwali w prawdziwej wierze. Niech odstąpi od nas szatan i wszyscy jego słudzy, a przystąpią Aniołowie Pańscy. Niech za nami orędują z całą mocą nasi święci Patronowie, dusze w czyśćcu i Święci w niebie. Daj nam ofiarnego ducha, byśmy nie zeszli z dróg Twoich. O Pani nasza, Orędowniczko nasza przyrzekamy: codzienną modlitwą w rodzinach wypraszać przez Ciebie i z Tobą u Twojego Syna Jezusa Chrystusa potrzebne łaski dla nas i naszych bliźnich; odpowiadają wszyscy: Matko Najświętsza przyrzekamy! przez dobrą naukę i uczciwą pracę kształtować charaktery i przyczyniać się do dobra wspólnego, by także w ten sposób wielbić Boga; Matko Najświętsza przyrzekamy! szanować i troszczyć się o każde życie od poczęcia aż do naturalnej śmierci; Matko Najświętsza przyrzekamy! zachowywać niedzielę jako Dzień Święty i wolny od pracy; Matko Najświętsza przyrzekamy! piętnować rozwiązłość i pornografię; wzmóc troskę o życie godne i trzeźwe naszego Narodu; Matko Najświętsza przyrzekamy! służyć Tobie, nasza Matko, a z Tobą Bogu, przestrzegając Bożego Prawa; Matko Najświętsza przyrzekamy! Matko Boża Łaskawa, Strażniczko granic Polski, W obliczu wojny na granicach naszej Ojczyzny, w obliczu tak trudnego czasu, jaki mamy dzisiaj, Naród Polski zawsze uciekał się do Ciebie, Królowo Polski, aby nie tracić wiary i nadziei. Z ufnością uciekamy się do Ciebie, Nasza Orędowniczko. Ty możesz wszystko wyprosić i znajdziesz najlepsze rozwiązanie. Nie pozwolisz zginąć narodom, które Cię kochają. Najświętsza Maryjo, Niech za Twoim wstawiennictwem Lud zamieszkujący tę ziemię, służy na chwałę Boga, Kościoła i Ojczyzny. Spraw, Łaskawa Matko, aby serca jej mieszkańców i sprawujących władzę otworzyły się na miłość Twego Niepokalanego Serca. Królowo Polski, pokornie prosimy, doprowadź nas do Królestwa Bożego. Przyjmij, nasza Matko i Królowo Polski, ten akt zawierzenia i oddania. Niech będzie on odpowiedzią na Twoją matczyną miłość do naszego narodu i każdego z nas. Amen.

Ten Akt został odczytany 20 maja br. przez J. E. ks. Abpa Józefa Górzyńskiego w Bartoszycach podczas Mszy Świętej, na której został poświęcony obraz Matki Bożej Łaskawej